یادداشت دبیرستاد | روایتی از کارکردهای کشف نشده اکوسیستم خلاق

یادداشت دبیرستاد | روایتی از کارکردهای کشف نشده اکوسیستم خلاق

1. شبکه آدم های خلاق
اکوسیستم  خلاق از حیث ماهیت و کارکرد تفاوت هایی با اکوسیستم عام شکل گرفته در حوزه نوآوری و فناوری دارد. قبول یا تأیید این فرضیه می‌تواند مسیرهای متفاوتی از حیث سیاست‌گذاری و رویه‌های حمایتی و همراهی ستاد و معاونت علمی با این اکوسیستم ترسیم کند.
این اکوسیستم دو عنصر مهم دارد؛ خانه‌های خلاق و نوآوری و شرکت های خلاق. بر خلاف تصور بسیاری از فعالان که تبیین مفهوم خانه خلاق را دچار ابهام می دانند، به نظر می‌رسد در نسبت تعریف بسیط حوزه صنایع خلاق و شرکت‌های خلاق، ما در تعریف خانه‌های خلاق و نوآوری با ابهام کم‌تری روبرو هستیم.
بگذارید فرضیه های بیشتری برای بحث و گفت و گو مطرح کنیم. فرضیه هایی که می‌تواند و باید نقد، اصلاح و تکمیل شوند. خانه خلاق را در یک تعریف راهبردی می‌توان هسته ی طراحی زنجیره حل خلاقانه مسائل اجتماعی دانست. هسته از حیث انسجام و تمرکز، طراحی به دلیل ذات هوشمندانه و راهبردی بودن آن، زنجیره به‌خاطر رویکرد جامع و فرایندی نگر، حل مسائل اجتماعی به پشتوانه دغدغه عمیق و نگاه شرف عموم فعالان این زیست بوم و خلاقانه مبتنی بر نگاه نو و ساختارشکن این شبکه. با این تعریف ما عملاً با یک هسته یا نهاد میانجی در حوزه فناوری‌های نرم و صنایع خلاق مواجه هستیم.
2. شبکه میانجی
اگر فرصت باشد باید ساعت ها در مورد کلمه‌ها صحبت کنیم و به توافق برسیم. مهم‌ترین کارکرد انسان‌ها گفت و گو تفاهم و توافق بر سر کلمه هاست. «نهاد میانجی» یا تک تک کلمات «هسته طراحی زنجیره حل خلاقانه مسائل اجتماعی» دریایی از مفاهیم را در خود دارد که روزها باید درباره آنها گفت و گو کنیم. فهم اکوسیستم از کلمات هرچه عمیق تر باشد، امکان نیل به موفقیت بیشتر است.1
نهاد میانجی یکی از حلقه های مفقوده ی سیاست گذاری و رسیدن به اهداف در کشور ماست. در حقیقت نهاد واسط فعال و عاقل و راهبر بین حلقه های حاکمیتی و حلقه های فعال در جامعه؛ هسته ی عاقل طراح و کنشگر برای حل مسئله. با این تعریف، و در این برهوت نهادهای میانجی، حالا ما با تجمع و شبکه ی مستعدی از نهادهای بالقوه مواجه هستیم که درک عمیق این کارکرد می‌تواند آنها را به هسته‌های اثربخش و فعال حوزه اجتماع تبدیل کند.
این مسئله وقتی مهم‌تر و ارزشمندتر می‌شود که به جریان های مشابه نگاهی بیندازیم. بسیاری از جریان های تربیت نیروی انسانی خلاق و فرهنگی در کشور در لایه ها و سطوح دیگر مشغول به فعالیت هستند و به نظر می‌رسید یکی از معدود کارخانه‌های رشد نیروی انسانی و طراحی چرخه‌های حل مسائل اجتماعی خانه‌ های خلاق و نوآوری هستند.
3. شکل‌دهی شبکه فعال
شکل‌دهی شبکه فعال به دو مسئله نیاز دارد. استعداد و ظرفیت بالقوه و توسعه زیرساخت کنشگری. مقوله اول در سطح عام وظیفه اکوسیستم و مقوله دوم وظیفه جریان ها و نهادهای حاکمیتی اعم از ستاد و معاونت است. اولویت اول ستاد در دور جدید و با شناخت ظرفیت‌های ارزشمند به وجود آمده در سال‌های گذشته، تحقق زیرساخت کنش گری فعال خانه های خلاق و نوآوری و کنشگران این حوزه به مثابه یک نهاد میانجی است. مسئله‌ای که بدون تبادل نظر، گفت و گو درباره این فرضیه و شکل‌گیری کرسی‌های عمیق در این حوزه به نتیجه مطلوب نخواهد رسید.
این ستون، و این فرصت در کنار فرصت‌های دیگر گفت و گو محلی برای طرح این ایده‌ها و درخواست نقد و نظر از شبکه ی عالم، عمیق و خلاق اکوسیستم صنایع خلاق است. به امید خدا.

مسعود حسنلو
دبیر ستاد توسعه فناوری های فرهنگی و نرم

 


1ما به گفت و گو نیاز داریم. با این مسئله در هفته های آتی بنا داریم تا برنامه عصرانه های خلاق را در فضاهایی که امکان دورهم جمع شدن و گفت و گو در آنها فراهم است مجددا به جریان بیاندازیم. به کمک شما و لطف الهی ان شاءالله.