یادداشت دبیر ستاد | سیاست گذاری کلان صنایع خلاق

یادداشت دبیر ستاد | سیاست گذاری کلان صنایع خلاق

زیست بوم صنایع خلاق متأخر از جریان اصلی زیست بوم نوآوری و فناوری در کشور شکل گرفته است. این فاصله چند ساله به چند دلیل ایجاد شده است که مهم‌ترین آن ها نگاه کلان کشور به مسئله صنایع فرهنگی بوده است. در دهه های گذشته زیر ساخت های حوزه صنایع خلاق و فرهنگی در کشور به خاطر نوع نگاه حمایتی و غیر صنعتی متولی اصلی حوزه فرهنگ، یعنی وزارت فرهنگ و ارشاد به درستی شکل نگرفته است. در حقیقت ما تا سال‌ها با مفهوم صنایع فرهنگی و صنایع خلاق در سپهر سیاست گذاری فرهنگی کشور مواجه نبوده ایم. این عدم مواجهه صحیح باعث شده تا در سیاست گذاری کلان حوزه صنایع خلاق درک صحیحی از هزینه کرد های زیرساختی و جریان های مالی در این حوزه وجود نداشته باشد. مسئله ای که در سطوح میانی زیست بوم و فعالان این حوزه را دچار مشکل کرده است.
 از طرف دیگر اما مسئله با نگاه متفاوتی خوانش می‌شود. در نگاه حکمران هنوز حوزه صنایع خلاق و فناوری های فرهنگی و نرم کارکرد اساسی خود را در حل مسائل اجتماعی به رخ نکشیده است. در حقیقت جریان گفتمانی مشخصی در کشور به جهت نمایان کردن ظرفیت ها، تأثیر و کارکرد صنایع خلاق و فرهنگی - و در لایه ای بالاتر، فناوری های نرم - در حل مسائل اجتماعی شکل نگرفته است. بدنه حاکمیت هنوز حل مسائل اجتماعی را از ساختار خود و دولت مطالبه می کند، در صورتی که در نگاه کلان انقلاب اسلامی، امام خمینی و رهبر معظم انقلاب، این جریان های مردمی هستند که باید نوک پیکان حل مسائل اجتماعی باشند.
به عبارت دیگر ما برای اثبات کارکرد این زیست بوم نیازمند نمایان کردن یا شکل دادن به بازیگرهای مؤثر در حل مسائل اجتماعی هستیم.
این مسئله در دو ساحت اتفاق خواهد افتاد:
1.توسعه ظرفیت های مالی زیست بوم
یکی از اولین وعده های معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس‌جمهور در جمع فعالان حوزه صنایع خلاق، توسعه قدر مالی این اکوسیستم با ابزارهای مالی مختلف بوده است. این مهم با اولویت تزریق منابع برای اعطای تسهیلات از طریق صندوق های تخصصی و در مرحله بعد تقویت ظرفیت سرمایه گذاری در شرکت های مستعد در حال پیگیری است.
2.حمایت از بازیگر های مستعد جهت تبدیل شدن به بازیگر های مؤثر
برنامه عملیاتی ستاد در سال جاری در این حوزه در دو عنوان تجمیع شده است.
الف) توسعه خدمات صادرات
صادرات موتور اصلی پیشران صنایع خلاق است. در بسیاری از حوزه های صنایع خلاق، بدون نگاه صادراتی عملاً بوم و کسب و کار دچار نقص و اشکال اساسی است. از این رو توسعه زیرساخت و خدمات صادرات یکی از برنامه های مهم ستاد در مسیر پیش رو است.
ب) پروژه های راهبردی
آنچه که می تواند بازیگر مؤثر در حوزه های مختلف صنایع خلاق را تثبیت کند و شکل دهد، پروژه های راهبری است. حمایت از پروژه های راهبردی رویکرد دوم ستاد در سال جاری برای شکل گیری بازیگرهای مؤثر است.
همه ی این برنامه ها به پشتوانه مسیر روشنی است که زیست بوم صنایع خلاق در سال‌های گذشته و با حمایت و هدایت اهالی این زیست بوم طی کرده است. زیرساخت های موجود نظیر سند ملی توسعه فناوری های فرهنگی و نرم، خانه های خلاق و نوآوری، شرکت های خلاق، شبکه و اجتماع ارزشمند و نخبگانی این حوزه مقدمه ای برای قدم های بلند، کارهای اثربخش و باز کردن گره های بزرگ شده است.

مسعود حسنلو
دبیر ستاد توسعه فناوری های فرهنگی و نرم